Het gaat bij mij door merg en been. Het verdriet en ontreddering in het gezin dat de decembermaand voor het eerst zonder echtgenoot en vader tegemoet ziet.  Een ‘hoe gaat het mailtje’ van mijn kant wordt door deze familie eerlijk beantwoord. Het gaat niet. En al helemaal niet goed.  Het raakt me dat ze dit zo schrijft, een eerlijk antwoord dat niet comfortabel is voor mij. In ieder geval is mijn vraag ‘hoe gaat het? ‘ dan goed ontvangen. Anders was er wel de standaardreactie ‘naar omstandigheden goed’  gekomen.

De feestdagen zijn voor hun niet iets om naar uit te kijken. Met name 31 december staat levensgroot voor de deur. Oud en Nieuw was de feestdag waarop deze echtgenoot en vader zijn gezin altijd compleet wilde hebben. Daar moest alles voor wijken. Het gezin is niet meer compleet en ze zullen nooit meer compleet zijn. Hoe dat gegeven te hanteren is voor zijn weduwe niet te overzien. ‘Komt dit ooit weer goed?’, vraagt ze mij in dezelfde mail.  Ik wil net zo eerlijk zijn als zij naar mij. Ik weet het antwoord op de vraag niet.  Voor de jong volwassen dochters verwacht ik toch wel dat het leven weer op gang komt na een periode van rouw en intens verdriet. Het proces van losmaken van ouders, je eigen leven in gaan richten, is een natuurlijk proces. Dat je vader je nieuwe liefde  straks niet zal leren kennen zal pijn doen en bij elke mijlpaal zal dit schrijnende gevoel van gemis en heimwee naar hun vader weer opduiken. Toch geloof ik in de flexibiliteit van de jeugd. Ik houd dit voor me, het lijkt mij geen geschikt antwoord op een niet echt gestelde vraag.  Ik worstel met de tekst op mijn beeldscherm. Het lijkt wel alsof ik niets kan schrijven dat past.

En zijn vrouw?  Ze heeft mijn leeftijd en ik ervaar dat als ‘te jong om levenslang stil te blijven staan en alleen te blijven’ en ‘te oud en te verknocht om na 30 jaar samen zijn, vol goede moed weer opnieuw te beginnen met een vreemde’.   Dat ze het tijdens zijn ziekte weleens voorzichtig hadden gesproken over hoe het verder moest als hij er niet meer was, maakt het niet makkelijker. Jaloezie kwam naar boven, niet alleen op een nog niet bestaande nieuwe liefde maar ook op het feit dat zij dingen mee gaat maken met hun kinderen die hij zou gaan missen. Ik kan me dat goed voorstellen. Kortom, in mijn hoofd komen alleen maar reacties waar zij niets mee kan, het zijn mijn  emoties.  Ik haal diep adem en schrijf hoe fijn ik het vind dat ze onomwonden aangeeft dat het niet gaat.  Hoe moeilijk het is daar iets zinnigs op te zeggen. Dat ik alleen maar weet dat er een moment gaat komen dat het verdriet beter te verdragen is.  Het mooie van verdragen is dat het dan niet over hoeft te gaan. Dat geeft denk ik ruimte om even heel erg tegen alles op te zien.  Ik onderdruk de neiging om iets positiefs te schrijven als einde van mijn  email. Misschien is dat voor haar al een verademing. Ik krabbel in mijn agenda dat ik rond de jaarwisseling  even contact zoek en ik druk op verzenden. Een mail met een open eind en veel witregels.

Loes Rooijakkers-Jeuken