Lieve Wia, beste familie de Rooij,
Bij de uitvaart van Desiré kon ik niet met ieder van jullie uitvoerig spreken. Daarom wil ik allen langs deze weg nogmaals uit de grond van mijn hart condoleren met het overlijden van Desiré. Het moeten moeilijke jaren zijn geweest, sinds Desiré geconfronteerd werd met de diagnose van zijn artsen. Mijn laatste ontmoeting met Desiré was op 23 november jl. tijdens de dies van de jaarclub Fafnir, waar Wia en mijn vrouw Loek ook bij waren. Ik heb toen nog een uitvoerig gesprek met Desiré gehad en besefte niet dat hij nog maar zo kort daarna zou leven.
Ik wil graag in deze brief herinneringen ophalen aan de studietijd in Leiden, toen Desiré en ik intensieve gesprekken met elkaar voerden.
Toen Desiré en ik jaarclubgenoot werden in 1966 vonden wij elkaar meteen op het inhoudelijke vlak. Desiré studeerde onder andere filosofie en ik geschiedenis. Wij waren daarmee buitenbeentjes in een jaarclub die gedomineerd werd door medicijnenstudenten.
Desiré had een kamer betrokken aan het Utrechtse Jaagpad en alleen al de binnenkomst daar was een openbaring. De wanden stonden vol met overladen boekenkasten en alles in zijn vertrek nodigde uit tot gesprekken over filosofie, de theoretische kanten van geschiedenis, muziek en literatuur. Dat alles natuurlijk voorzien van een goed glas rode wijn, dat bij Desiré altijd een kwaliteit had die onze medestudenten zich niet veroorloofden. Desiré had niet alleen veel boeken, maar ook veel gelezen en een grote, wijdvertakte geestelijke bagage. Daarbij kwam hij op mij in zijn gedrag enigszins pastoraal over. Het waren boeiende avonden en niet zelden fietste ik pas in het holst van de nacht terug naar mijn heel wat saaiere kamer aan de andere kant van Leiden.
Desiré had het vermogen via de ‘socratische methode’ theorieën of meningen te ontrafelen, maar bood mij altijd ontsnappingsmogelijkheden, zodat het voor ons beiden een mooie avond werd. Ik heb er veel van geleerd en een goede introductie in het vak filosofie gekregen en hij hopelijk ook in het vak geschiedenis. Hier toonde de gedachte achter jaarclubs zich op haar best: het was een studietijd waarin nog ruimte was voor dit soort avonden en waarbij je kennis maakte met andere disciplines, een ruimere blik kreeg en de universaliteit van de universiteit compensatie bood voor het specialisme in de eigen studie.
Bij dit alles was Desiré een gemoedelijke persoonlijkheid en man van gezelligheid, op een manier waarvoor ik als noorderling bewondering had, maar die ik niet kon evenaren. Het resulteerde in een uitnodiging een keer in Nuenen in zijn ouderlijk huis te komen logeren. Ik werd er hartelijk ontvangen door zijn moeder. Ik heb er veel over de samenleving in Nuenen en Brabant gehoord, de voetsporen van Van Gogh in Nuenen gevolgd en zelfs een rooms-katholieke kerkdienst bijgewoond, wat voor mij een novum was. In huize de Rooij werd veel muziek gemaakt, er stond een harp in de hal, een van de zussen van Desiré bespeelde grote kerkorgels, waarbij Desiré registreerde. Een nieuwe wereld voor mij. Het toenmalig bezoek aan de kerkdienst, met uitleg van Desiré, was in dezelfde kerk, waar wij afgelopen zaterdag afscheid namen van Desiré. Dat greep mij enorm aan.
Verder herinner ik mij dat wij met de jaarclub een keer met carnaval naar Maastricht zijn geweest. Daar leerde Desiré ons dat al dat gedoe met het aantrekken van kielen en opdoen van feestneuzen niet de kern raakte van de traditie van het carnaval. Carnaval was enkele dagen de ‘omgekeerde wereld’ en wat betreft de kleding was het dus voldoende om je gewone jasje omgekeerd aan te doen, met de voering naar buiten dus. Dat symboliseerde de omgekeerde wereld.
Na de studietijd liepen onze wegen uiteen. Ik raakte via een stage in het Frans Halsmuseum, in de tweede helft van mijn studie, geboeid door het museumwerk en kwam al gauw in de sfeer van mijn beroepsuitoefening. Loek en ik kregen kinderen en de jaarclub raakte enigszins in een tweespalt tussen de leden met gezinnen en de vrijgezellen. De laatsten brachten nog graag lange weekenden samen door. Daaronder ook Desiré. De contacten tussen Desiré en mij werden minder frequent en achteraf gezien misschien beiderzijds te vrijblijvend. Wij ontmoetten elkaar wel zo nu en dan, onder andere toen Desiré nog in Geertruidenberg woonde.
De opbloei van de jaarclub een jaar of vijftien geleden leidde tot hervatte contacten, in ieder geval tijdens de diesvieringen en soms ook daarbuiten. Helaas hebben Desiré en ik de zo intensieve draad van vroeger niet meer in die vorm kunnen oppakken, maar het weerzien tijdens de jaarclubbijeenkomsten was altijd als vanouds.
Loek en ik zullen vaak aan Desiré terugdenken en de herinnering aan hem levend houden.
Ad en Loek de Jong
Den Haag
Jaarclub Fafnir Leiden
