Artikel door Joop Rommets , Texelse Courant 23 maart 2023
Boerenzoon, Indië-veteraan en biologie- en scheikundeleraar Aad Bakker van Spyk was een man met vele passies.
Als onvermoeibare promotor van de schaaksport organiseerde hij de meest bijzondere evenementen.
Schaakclub En Passant werd opgericht in 1959, maar kwam pas echt tot bloei nadat Aad Bakker in 1971 na diverse omzwervingen naar Texel terugkeerde.
Op zijn initiatief sloot de vereniging zich aan de bij de landelijke bond. Bovendien zette hij een populaire cursus voor beginners op touw. Een paar jaar later al behaalden vierentwintig jeugdleden het pionnen-, toren- of koningsdiploma, volgens het door de bond ontwikkelde lessysteem. Daarmee legde hij de basis voor een bloeiperiode, waarin wekelijks talloze schakers de clubavonden bezochten.
Razende Bol
In het promoten van zijn liefde voor het schaken was Aad onvermoeibaar. Bovendien had hij een creatieve geest. Bij zijn uitvaart memoreerde clubvoorzitter Jaap Dros de wedstrijd tussen Texel en Den Helder, met als inzet de Razende Bol, waarvan het eigendom in die jaren werd betwist. “Het was de bedoeling om er met een boot naar toe te varen om daar de match te spelen. Hij wist het te regelen dat de beide burgemeesters aan het eerste bord zouden spelen. Voor Texel 26-03-2023 12:52 Pagina 2 van 11 eerste bord zouden spelen.
Voor Texel was dat burgemeester Engelvaart. En Passant en de Helderse club MSC leverden beide een delegatie van hun tien sterkste spelers. De winnende gemeente zou de Razende Bol mogen opeisen. Helaas was het op de bewuste dag zulk noodweer dat een tocht naar de zandplaat niet verantwoord was. Maar Aad had al een alternatief geregeld: hoofdonderwijzer Van Wolferen uit Den Hoorn stelde zijn woning, die de naam Razende Bol droeg, beschikbaar. Uiteindelijk speelden we dus niet op, maar in de Razende Bol.
In de woonkamer zaten de schakers schouder aan schouder. Hoewel we niet tussen de zeehonden zaten, was de match een succes, al beet Texel helaas in het zand.” Daarnaast trok Aad de aandacht met een wedstrijd op de TESO-boot, waarbij schakers van Texel en uit Den Helder het al heen en weer varend in estafettevorm tegen elkaar opnamen. Velen dachten aan een grap, omdat het 1 april was, en de Texelse wethouder Westdorp liet daarom verstek gaan. Het evenement kreeg een paar jaar later een vervolg op de Dageraad van schipper Leo Visser, die naar Terschelling en terug voer, met aan boord schakers van En Passant en zusterverenigingen uit Den Helder, zusterverenigingen uit Den Helder, Aartswoud en Bolsward.
’s Zomers trok Aad een boerenkiel aan en speelde hij op de folkloremarkt tegen toeristen. De opbrengst was voor de clubkas. Ronduit spectaculair waren de massaal bezochte simultaanwedstrijden die wereldtoppers Jan Timman en Hein Donner op diezelfde markt gaven.
De meeste tijd stak Aad in clubblad Eppie, dat hij goeddeels in zijn eentje vulde met wedstrijdverslagen, commentaren, reportages en andere zaken. “Hij verzorgde zelf de Ynanciering door op de Yets door Den Burg te karren en bij alle winkels en bedrijven binnen te lopen om de ondernemers een advertentie aan te smeren. Aad bedacht de advertenties zelf, vaak met een verwijzing naar het schaakspel.” Om nooit te vergeten was de slogan 'Uw lopers staan sterker op “Een jarenlange strijd om op 4 mei over Nederlands Indië te mogen vertellen” slogan 'Uw lopers staan sterker op schoenen van Hoogerheide'.
Spyk
Aad Bakker werd op 15 juni 1926 geboren op boerderij Spyk, even buiten Den Hoorn.
Als oudste zoon was hij voorbestemd om het bedrijf over te nemen, maar hij koos voor het onderwijs en ging in Alkmaar naar de kweekschool. Vlak daarvoor was hij in november 1944 als een van de jongste van honderden Texelaars door de Duitse bezetter te werk gesteld in Assen.
In 1949 werd hij als dienstplichtig soldaat uitgezonden naar Nederlands-Indië, waar een onafhankelijkheidsoorlog tussen Nederland en de lokale bevolking woedde. Die uitzending zou de rest van zijn leven bepalen. Tijdens een herdenkingsbijeenkomst in 2015 vertelde Aad hoe hij als ‘argeloze nieuwkomer’ meeging op patrouille en getuige was hoe een gevangengenomen Indonesische vrijheidsstrijder zonder pardon werd geëxecuteerd. Geregeld waren ook dode geëxecuteerd. Geregeld waren ook dode en gewonde kameraden te betreuren. “Ik heb gelukkig nog de kans erover te vertellen. Maar er zijn ook Texelse jongens die dat niet konden, zij hadden te veel meegemaakt”, memoreerde hij.
Jarenlang streed hij ervoor om op de Dodenherdenking over zijn belevenissen in Indië te mogen vertellen, maar het 4/5 Mei Comité hield dat tegen. Samen met andere veteranen organiseerde Aad uiteindelijk een alternatieve herdenking in het Hoornder kerkje.
“Het hield hem zo bezig, dat hij vlak voor zijn dood zei dat hij was benaderd om alsnog op 4 mei te spreken. Maar hij had het misschien ook wel gedroomd, dacht hij. Het gebrek aan erkenning vond hij frustrerend”, vertelt dochter Loes.
Aad bouwde een enorme boe